14 WŻDH w latach 1921-1948

Relacja

 

Czternastka od początku swojego istnienia była związana z 10 państwowym Gimnazjum
im. Królowej Jadwigi (była więc drużyną starszoharcerską). To właśnie dyrektorka tej szkoły
|zgłosiła się do władz harcerskich z prośbą o przysłanie instruktorki, która mogłaby założyć drużynę. Dh. Natalia Majewska (później Nekrasz) zjawiła się w szkole w lutym 1921 roku, a już wkrótce
jej drużyna liczyła sobie 60 dziewcząt. W pierwszym roku działalności dh. Nata kładła duży nacisk na pracę nad sobą, w szczególności zaś realizację 1, 4 i 8 punktu Prawa. W czerwcu 18 harcerek złożyło pierwsze w Czternastce Przyrzeczenia, a w lecie odbył się pierwszy obóz wędrowny
na Kaszubach (pod spódnice mundurowe zakładało się spodnie – szarawary, a sprzęt obozowy wieziono na wózeczku zwanym „osiołkiem”). W trakcie przygotowań do zlotu w Świdrze
w 1924 roku narodziło się godło drużyny – wschodzące słońce. Czternastka rozrastała się intensywnie, powstał nawet hufiec złożony z samych drużyn o tym numerze, oznaczonych dla rozróżnienia: A, B, C i D. W dalszym ciągu stawiano na pracę nad sobą, zdobywanie stopni i służbę: wysyłano paczki dla Korpusu Ochrony Pogranicza, przygotowywano albumy o Polsce dla Polaków mieszkających w Gdańsku i we Francji, dziergano kaftaniki dla dzieci ze żłobka.

W 1928 odbył się pierwszy obóz stały drużyny w Skarbonce k. Celestynowa. Wzięło w nim udział 30 harcerek, rozstawiono 3 namioty. Dziewczęta mogły zapoznać się nareszcie z pracami pionierskimi i obozownictwem, odbywały się ogniska dla miejscowej ludności. Pieniądze na sprzęt zdobywano organizując wiosenne kiermasze, które stały się specjalnością Czternastek. Coraz częściej odbywały się samodzielne obozy drużyny, liczne wycieczki zastępów. Starsze dziewczęta podjęły się odpowiedzialnej służby na Annopolu, osiedlu bezdomnych i bezrobotnych; otoczyły opieką tamtejsze dzieci, pomagały im w nauce. Organizowały też pomoc dla biednych rodzin przed Świętami. W 1933 hucznie obchodzono 12 urodziny „BC”, wydano „Plecak Czternastki” z opisem
jej dotychczasowych osiągnięć oraz dokonano poświęcenia sztandaru. Dopiero bowiem wtedy, kiedy drużyna już mocno okrzepła, Czternastka czuła, ze na ten sztandar w pełni zasługuje. Niestety, zginął on w czasie Powstania. Na przełomie 1934/35 odbyło się pierwsze zimowisko w Wiśle-Głębcach, gdzie intensywnie trenowano jazdę na nartach, co również wkrótce stało się tradycją. Na jubileuszowym zlocie w Spale z okazji 25-lecia harcerstwa Czternastka pełniła służbę gospodarczą – zajmowała się rozdzielaniem prowiantu dla drużyn, w swoim obozie gościła
też skautki zza granicy. W tym okresie narodziła się tradycja Dnia Wielkiej Przygody; zastępy rozchodziły się z obozowiska w różne strony, aby „wytropić, przeżyć przygodę”. W 1937 powstała „Biała Czternastka”, która za godło obrała białe góry, a drużynową „Błękitnej” została Hanka Zawadzka. Nawiązano też współpracę z 23 WDH „Pomarańczarnia”, działającą w pobliskim gimnazjum im. Stefana Batorego. W ramach powołanego w 1938 roku Pogotowia Harcerek dziewczyny przechodziły przeszkolenie do pomocniczych służb wojskowych w dwóch wybranych przez siebie dziedzinach. Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 dziewczęta pełniły służbę w szpitalach polowych, na dworcach i w schroniskach dla uchodźców. Drużyna działała w konspiracji. Nie wolno było oczywiście nosić żadnych odznak harcerskich, tak więc znakiem przynależności do drużyny był mały, niebieski trójkąt przyszyty do ubrania. Harcerki udzielały
się indywidualnie w Małym Sabotażu, kolportowały podziemną prasę, opiekowały się dziećmi.
Cały czas trwało też zdobywanie stopni, praca z Prawem Harcerskim, nauka na tajnych kompletach i w kołach samokształceniowych. Odbywały się też niedzielne wycieczki, a nawet kilkakrotne obozy zastępów. Nie spano wtedy w namiotach, lecz pod dachem, a usprawiedliwieniem obecności grupy dziewcząt bywało zatrudnienie np. przy zbiorze truskawek. W czasie okupacji powstały Czternastki: Purpurowa, Zielona i Złota, sama Błękitna liczyła sobie 70 harcerek. W czasie Powstania Warszawskiego drużyna rozproszyła się, wiele jednak Czternastaczek udzielało się w służbie sanitarnej lub łączności. Zaraz po wojnie działalność Czternastki ruszyła w odbudowującej się szkole. Chętnych dziewcząt było bardzo wiele, jednak na skutek zmian w ZHP (połączenie OH-ek i OH-y, ograniczenie wieku harcerek do 15 roku życia i powolne uzależnianie władz Związku od partii) spowodowały odejście wielu instruktorek i starszych harcerek, co doprowadziło do braków w kadrze i rozwiązania drużyny w 1948.

(autorka relacji nieznana)

powrót na początek strony